Opštinu Suboticu posetila je višečlana delegacija Sekretarijata za zaštitu životne sredine i održivi razvoj Izvršnog veća Skupštine Autonomne Pokrajine Vojvodine koju je predvodio pokrajinski sekretar Dr. Zoltan Đarmati.
Materijal koji je prezentovan na sastanku sa članovima tima JKP Palić Ludoša:
Javno preduzeće “Palić-Ludaš” je Staraoc svih zaštićenih prirodnih dobara na području Subotice koja zahvataju 7147 ha a to su : Subotička peščara, Palićko i Ludaško jezero i Selevenjske pustare.
Specijalni rezervat prirode “Ludaško jezero” je najvredniji lokalitet, I kategorije i međunarodnog značaja kao vredno vlažno stanište sa značajnom i specifičnom faunom i florom.
Navedeno je bilo razlog da Javno peduzeće “Palić –Ludaš” sačini projekat za konkurs na Programu Susedske saradnje. Aplicirano je maja meseca ove godine. Tokom oktobra smo bili pozvani da dopunimo dokumentaciju. Rezultati konkursa treba da budu objavljeni do kraj godine.
PROGRAM SUSEDSKE SARADNJE MAĐARSKE I SRBIJE I CRNE GORE 2004-2007.
Protokolom iz 1997. godine je planirano da već zaštićena prirodna dobra uz granicu sa Mađarskom: uđu u sastav zajedničkog prekograničnog dobra “Rečica Kireš” (protokol o saradnji koji su potpisala oba ministra za ekologiju). Ovaj prostor, kao značajna prirodna baština Panonske nizije, čini geoekološku celinu, a prirodne retkosti i stepen njihove ugroženosti se podudaraju sa obe strane granice.
Takođe, iako je zaštita na ovom području već proglašena, njena primena, kao i podizanje na viši nivo, se u praksi slabo realizuje. Aktivnosti zaštite treba pojačati i približiti standardu Evropske Unije (nadzor nad prirodnim vrednostima, staranje, gazdovanje prirodnim dobrima, edukacija, prezentacija). Višegodišnjim usklađenim aktivnostima sa partnerom u regionu možemo poboljšati zaštitu prirode i sve aktivnosti u vezi sa zaštitom
Iz ovih razloga je u okviru programa susedske saradnje pripremljen predlog projekta tipa ogledalo sa partnerom Nacionalni Park Kiskunsag iz Kecskemeta
“Jačanje funkcije zaštićenih područja- budući Prekogranični Zaštićeni Predeo Kireš”
Cilj višegodišnjeg projekta za period 2005-2007. godine je:
● jačanje funkcije zaštite u zaštićenim područjima opremanjem staraoca
● uređivanje posetilačke infrastrukture
● marketinške aktivnosti
● edukacija i prezentacija prirodnih vrednosti regiona
● razvijanje specifičnih vidova turizma (eko i etno)
Realizacijom projekta bi se omogućile neke aktivnosti: istraživačke, edukativne, prezentacione, kao i smeštaj osoblja Staratelja prirodnih dobara u regionu Subotice.
Predloženi projekat se odvija na dva zaštićena dobra SRP “Ludaško jezero” i SRP “Selevenjske pustare”.
Izgradnja, opremanje i prateće aktivnosti realizovale bi se u konkursu Programa prekogranične saradnje Mađarske i SCG, a prekogranični partner je Nacionalni Park Kiškunšag iz Kečkemeta.
Pojedinačne celine u projektu su sledeće:
1. Izgradnja kompleksa Vizitorskog centra i Istraživačke stanice
2. Opremanje objekata i uređenje dvorišta
3. Opremanje staraoca
4. Uređivanje i opremanje posetilačke infrastrukture
5. Marketinške aktivnosti
Lokalitet A - SRP “Ludaško jezero”
Izgradnjom kompleksa Vizitorskog centra i Istraživačke stanice bi se znatno unapredile funkcije zaštite prirode u samom Rezervatu ali i u celom regionu.
Kompleks Vizitorskog centra i Istraživačke stanice nalazi se u Hajdukovu, KP 6763 KO Palić, na cca 40 metara od obale u granicama SRP “Ludaško jezero”.
Ovo je III zona zaštite i već postojeći objekat (deo Istraživačke stanice) se nalazi ovde. Izgradnja kompleksa doprineće da se zadovolje funkcije Vizitorskog centra – prijema svih posetioca i informisanje o samom Rezervatu i ostalim zaštićenim dobrima područja. Edukativni sadržaji odvijaće se u eko-učionici (broj sedišta 50) opremljenoj za multimedijalno prikazivanje. Ovde se planira i izložbena postavka o svim prirodnim vrednostima na četiri zaštićena prirodna dobra.
Od kompleksa će kretati označene pešačke ture na trasama gde režimi zaštite dozvoljavaju prolaz (2 trase):
●pravac prema lokalitetu Čurgo
●pravac prema lokalitetima Hinga i Biserna obala
Postojeća Edukativna staza će se zaokružiti i opremiti do kraja.
Deo projekta je i izrada marketinškog plana koji treba da obuhvati sve aktivnosti na promovisanju prirodnih vrednosti, prezentaciji zona pristupa i izradi i štampi pratećih brošura za ovo zaštićeno prirodno dobro ali i ostala zaštićena područja Subotice.
Objekti na kompleksu
Deo kompleksa, Istraživačka stanica, biće opremljen laboratorijom za primarnu obradu uzoraka (voda, flora i fauna) i kancelarijskim prostorom. Kancelarije će biti u funkciji upravljanja svim zaštićenim dobrima na području (PIO “Subotička peščara”, SRP“Ludaško jezero”, SRP “Selevenjske pustare” i Park prirode “Palić”). U potkrovlju Istraživačke stanice je nekoliko soba za gostujuće istraživače i stručnu razmenu kao i za smeštaj manjeg broja volontera tokom eko-kampova.
Objekat Vizitorskog centra sadrži: prijemni prostor za posetioce, izložbeni deo koji će prezentirati prirodne vrednosti celog regiona i biti mesto posebnih tematskih postavki, eko-učionicu sa 50 sedišta sa mogućnošću multimedijalnog prikazivanja u cilju edukacije i prezentacije priodnih dobara ali i drugih tema.
Oba objekta su prizemna sa iskorišćenim potkrovnim prostorom u tradicionalnom stilu, pokriveni trskom i spojeni tremom. Povezani su natkrivenim tremom i terasom gde se tokom leta odvijaju edukativni i posetilački sadržaji.
Objekti se vizuelno uklapaju u okolinu i imaju izgled tradicionalne gradnje.
Autor arhitektonskog rešenja objekata ali predloga za uređenje celog kompleksa je arhitekta Vilmoš Tot (Tóht Vilmos). Izradu Idejnog projekta omogućuje Pokrajinski sekretarijat za životnu sredinu i održivi razvoj.
Imajući u vidu da su obe građevine koje čine celinu manjih gabarita, prizemne sa iskorišćenim potkrovljem, smatramo da uticaj na životnu sredinu neće biti velik imajući u vidu da se radi o površini Rezervata međunarodnog značaja (Ramsarski lokalitet).
Projekcija zaštite prirodnih vrednosti u postojećoj Uredbi ali i u novoj (koja je u proceduri ) je ovaj lokalitet već predvidela za ovakvu funkciju, pa je površina planiranog kompleksa smeštena u III stepen zaštite.
Broj posetilaca je ograničen na maksimum 100 u jednoj grupi. Broj službenih lica nije veći od 10, a gostiju u sobama maksimalno 8. Pešačke ture u okruženje biće limitirane i pod nadzorom vodiča. Time će se minimalno narušavati mir u Rezervatu i voditi nadzor nad kretanjem.
Lokalitet B - SRP “Selevenjske pustare”
Javno preduzeće “Palić Ludaš” je Staraoc i u Specijalnom rezervatu prirode “Selevenjske pustare” i uređenjem i opremanjem posetilačke infrastrukture (staze, osmatračnice, info-table) dopunili bi se edukativni i promotivni sadržaji Rezervata i samog regiona.
Uređivale bi se trase dve posetilačke staze:
●pravac Selevenjska šuma – Lofej
●pravac Lofej sever
Pored opremanja staza u okviru marketinških aktivnosti uradili bi se prospekti- vodiči koji bi elaborirali, ne samo sadžaje o prirodnim vrednostima, nego i istorijske, arheološke i etnološko etnografske sadržaje.
