Centar 2

Pon, 27.08.2012 - 20:50 -- nikola.tumbas
Kolekcija članaka: 
Obilazak MZ Centar 2
Obilazak MZ Centar 2

Centar 2 je gradska zajednica u strogom centru grada koja broji oko 4,000 duša. Ona je deo gradskog jezgra, spolja atraktivna koliko i sama Subotica, a iznutra, što se tiče kvaliteta života, boluje od istih, već poznatih problema, koji nikako da se reše već godinama: prvo i prvo - nema posla, drugo - centar grada jednostavno nije dovoljno atraktivan, nema dovoljno sadržaja da bi privlačio strane turiste, i treće - saobraćajni koridor i dalje prolazi kroz sam centar grada.

Etnička struktura stanovništva je mešana, blago dominiraju Mađari, ali su tu, pored Srba, Hrvata i Bunjevaca, i Romi i Albanci, potom jevrejska opština i subotička Sinagoga, tu je i protestantska crkva, molitveni dom "Filadelfija", reformni pokret adventista, a sa kosovskim Romima došlo je, pored muslimana, i nešto pripadnika derviškog reda Sinani. Ovo je, dakako, više kuriozitet, nego postojan trend, dakle, nema razloga za napade ksenofobije i etno-nacionalističke panike. Kada pritom naznačimo da su ovde locirane zgrade od arhitektonskog značaja za grad, pre svih, nažalost, zapostavljena Sinagoga, potom kapela Sv. Roke, zgrada subotičke Gimnazije, ul. Dimitrija Tucovića (Borovo ulica) itd, možemo reći da je Centar 2 prava Subotica u malom. Gradić u Subotici.

Stanovništvo je pretežno starije, što je standard za naš ostareli grad u prezreloj pokrajini stare Srbije, a pridošlice, odn. "sveža krv" dolazi uglavnom sa Kosova i iz inostranstva. O vaspitanju i obrazovanju sve malobrojnije dece brinu se obdaništa Pčelica (Naša Radost) i jedno privatno obdanište, dve osnovne škole ("Zmaj" i "Ðuro Salaj"), a potom stara Gimnazija "Svetozar Marković", Filološka gimnazija "Deže Kostolanji", Tehnička škola "Ivan Sarić" i Politehnička (nekad građevinska) škola a tu je i Biskupijska klasična gimnazija i sjemenište "Pulinum", pri Subotičkoj biskupiji.

Mesna zajednica je solidno infrastrukturno opremljena, u odnosu na druge gradske MZ može se reći odlično, ali su tu stari problemi sa kanalizacijom (zastarela mreža + nedostajući kolektor), parking prostorom o pijačnim danima, a i grejanje je mnogima problem, da li zato što je skupo, zato što su zime hladne ili nam je opšti standard nizak. Glavna žižna tačka Centra 2 je "Mlečna pijaca" na Trgu Jakaba i Komora, na kojoj se možda može steći najbolji uvid u ponudu hrane, mesa, mleka, mesnih i mlečnih prerađevina, pečuraka, testa i peciva, voća i povrća iz domaće proizvodnje ili uvoza, te iz organske poljoprivredne proizvodnje. Iako se ovde nalazi "Zanatski centar", stari zanati su na ivici izumiranja. Tu je, koliko nam je poznato, jedan korpar i sitar-rešetar. Da li zbog nemogućih uslova za male preduzetnike i zanatlije nisu uspeli da prođu sito i rešeto tranzicije, ili su ljudi izgubili interesovanje za stare veštine i okrenuli se novim (npr. kliktanje mišem), to nam već nije poznato.

Mlečna pijaca dakako nosi i svoje probleme, pre svega zbog smeća koje zna da se širi oko pijace (možda je potrebno još više korpi za smeće i kontejnera), ali bude tu i problema sa logistikom, dopremom robe, noćnim istovarima i pretovarima koji neke građane teraju na insomniju. Dakako, problem je i sa saobraćajem, što prema pijaci, ali pre svega kroz smešno uzani koridor (Zagrebačka ulica) kroz koji i dan danas tutnji gotovo sav drumski transport kroz Suboticu. Bezbednosni ekscesi najčešće se svode na noćne ispade alkoholisanih vandala, pijanu dreku i sumanutu vožnju, a posebnu opasnost po javni moral i porodični budžet predstavljaju prostitutke koje ćoškare ranije kod Poliklinike sada kod katedrale.

Politički život odvija se kroz savete MZ, a pored penzionera i Crvenog krsta koji je delio pomoć Romima koji žive oko pijace, bile su prisutne još neke inicijative, poput SOS Sinagoga, pokušaja da se učini nešto sa ovom, možda najatraktivnijom zgradom u Subotici. MZ nema svojih prihoda, životari od minimalnih gradskih transfera, i aktivnosti se praktično svode na moljakanje gradske uprave i gradskih javnih preduzeća da daju čvrsta obećanja da će neke od gore navedenih problema u dogledno vreme i rešiti. Ali, takva je priča sa svim mesnim zajednicama - ovaj nivo lokalne samouprave nedovoljno je iskorišten, neki kažu zato što nema para, a možda tih para i nema zato što su osnovni nivoi lokalne samouprave nedovoljno iskorišćeni?

Zabave i noćnog života više nema (nekada su tu bile poznate subotičke diskoteke), ali zato ima gastronomije. Može se dobro jesti kod "Bata Koleta", ili u "Play Offu", a tu su i stari, već legendarni, restorani "Népkör" i "Spartak". Na kafu i kolačiće može se otići u poslastičarnice "Bodiš" ili "Minjon". Kulture, one visoke, ima u Gradskom muzeju, Art bioskopu i pozorišzu "Kostolanji", ima je u nekoliko manjih privatnih galerija, a tu je i nekdašnji omladinski centar "Mladost" u Harambašićevoj, koji nekako preživljava i, dakako, KUD "Bunjevačko kolo".

Prirodni resursi u strogom centru grada više ne postoje, ali treba pomenuti da je ovuda, ka Prozivci, tekla rečica Vok ili Jasenica, kako je već ko naziva. Danas te fantomske rečice teku famoznim i misterioznim podzemnim tunelima Subotice.

Tagovi: 
Autor teksta: 
Fotograf: 

Više o ovoj temi...

Između Subotice i Palića nalazi se Radanovac, Veliki Radanovac, koji je tipično seosko naselje koje se smatra gradskim. Prvi vinogradi, knjige kažu, nicali su na Radanovcu krajem XVIII i početkom XIX veka, da bi oko njih raslo i razvijalo se naselje koje danas broji oko 2,800 duša, što nam, ako uporedimo sa prethodnim popisima, govori da Radanovac raste (zbog jeftinih placeva, kažu). Ipak, mladi su ti koji odlaze, zbog nezaposlenosti. Po nacionalnoj strukturi stanovništva dominiraju Mađari,  po verskoj katolici.

Voćarstvo i vinogradarstvo na ovom pretežno peskovitom terenu ispod koga je sloj gline odumrlo je, kao i u drugim naseljima, privatizacijom Peščare i Rasadnika. U vakuumu koji je nastao, ostalo je mnogo nezaposlenih. Privredna aktivnost danas se svodi na cvećarstvo (roba...

detaljnije
Post date: Sre, 15.01.2014 - 11:19

Nekada pusta, pominje se još 1297. godine kao Kelym, danas prema graničnom prelazu Kelebija, prostire se uz granični pojas istoimena mesna zajednica, jedna od većih po površini, na kojoj živi nešto preko 2000 duša. Možemo je podeliti na Kelebiju i Čavoj, gde ovaj potonji označava deo koji se prostire ka severoistoku, do peštanske pruge, a obuhvata i Majdan.

Ovo je šumski i peščarski kraj, kojim na zapadnom delu preovladava crni, a na istočnoj žuti pesak, gde je crni, kažu, povoljniji za povrtarstvo a žuti za voćarstvo i vinogradarstvo.

Kelebijci i Kelebijke, pretežno Mađari (do 60%), od neke '76. godine žive uz granični prelaz (do tada postojao samo na Horgošu), i danas im je Evropa preko plota. Devedesetih je ovde bio pravi haos, kada su hiljade i hiljade ljudi dnevno...

detaljnije
Post date: Uto, 14.01.2014 - 11:36

Pošto o "Paliću" ovde na sajtu ima priličan broj izveštaja propratne fotografije, vezano za temu mesnih zajednica grada, ovog puta nisu bile u fokusu priče,osim detalja iz mesne kancelarije pri razgovoru sa ljubaznim i informisanim predsednikom MZ-a Tibor Bognarom.

 

Subotica je sudbinski vezana za Palić, a pitanje Palića, čini se, sudbonosno je pitanje za Suboticu. To se pre svega odnosi na jezero, ali ćemo mi ovaj put posmatrati naselje Palić (ili mesnu zajednicu, mada danas to gotovo ništa ne znači). U zaključku ćemo videti da samo stanje ovog naselja itekako ima veze sa gradom, da ono jeste njegova najveća šansa, a opet, se čini i najveća boljka. Pa, da vidimo kako i zbog...

detaljnije
Post date: Ned, 17.11.2013 - 17:51

Kada prođete Aleksandrovo, nekih 13 km duž senćanske pruge, nekako izvučeno zavučeno i sakriveno nalazi se Bikovo, naselje koje je dugo godina bilo sinonim za proizvodnju stoke. Ovde se, praktično, nalazio centar nekadašnjeg poljoprivrednog giganta Agrokombinata za čiji život je Bikovo (a posebno naselje Gabrić, nedaleko od Bikova) bilo tesno vezano. Nakon propasti Agrokombinata, i Bikovo se našlo u teškoj situaciji. Stanovnici koji su pretežno radili u Agrokombinatu, dakle, nisu imali sopstvene zemlje, ostali su bez poslodavca, i život je postao izuzetno težak. Tako je, od srpsko-hrvatsko bikovo, danas mnogo približnije mađarsko značenje - békovo (mesto gde se legu žabe). Ovuda jeste prokopan kanal Tisa - Palić, ali nam meštani kažu da se kupaju kao ludi (zato što u kanal još nikad...

detaljnije
Post date: Pon, 30.09.2013 - 17:21

Željezničko naselje prostire se duž nekada vitalne željezničke komunikacije Budimpešta - Beograd, a tako je i nastalo, kao željeznička kolonija, mesto na kojem su počeli da se grade stanovi za radnike u predratnoj (pre II svetskog rata) livnici "Ferrum". Ovo naselje, čije ime počinje slovom "Ž", da li baš zbog toga, ili što je imenom vezano za zaparloženu željeznicu, spada u najzapostavljenije subotičke kvartove, a tu je, odmah do centra. Možda zbog puteva, kojih više nema nego ima (oko 40% je pokrivenost) pa se leti diže prašinčina, kad je žega, o proleće i najesen blatišta i glibovi, kad su kiše, a zimi čagalj, kad udari mraz. Ovde dolaze do izražaja svi problemi i sve neprilike neravnomernog razvoja gradske infrastrukture.

Mnogim od šest hiljada duša potrebna je željezna...

detaljnije
Post date: Sub, 07.09.2013 - 09:23
Custom Search